รู้จักกับสารพัด “ซูชิ” ของญี่ปุ่น ที่ไม่ได้มีแค่ข้าวโปะปลา

ถ้าพูดถึงอาหารญี่ปุ่น สิ่งที่ชาวไทยรวมไปถึงชาวต่างชาติประเทศอื่นๆ มักจะนึกถึงเป็นอย่างแรกคงจะหนีไม่พ้นซูชิ ข้าวปั้นหน้าปลาดิบของขึ้นชื่อแห่งแดนอาทิตย์อุทัย แต่รู้หรือไม่ว่าซูชิไม่ได้มีเพียงแต่หน้าตาข้าวโปะปลาเท่านั้น แต่ยังมีอีกหลากหลายรูปแบบกันอีกด้วย

 

1. นิงิริซูชิ

握り寿司

มาเริ่มกันที่นิงิริซูชิ ซูชิหน้าตามาตรฐาน ข้าวปั้นโปะปลาแบบที่คนไทยรู้จัก โชว์เนื้อปลาสีสดน่าทานให้เห็นเด่นชัด นอกจากปลาหลากหลายชนิดแล้วยังนิยมวัตถุดิบอื่นๆ ทั้งกุ้ง ปลาหมึก ไปจนถึงไข่หวานญี่ปุ่น วิธีการทานนั้นให้จับซูชิเอียงแล้วเอาฝั่งเนื้อปลาหรือหน้าอื่นๆ จิ้มไปที่น้ำจิ้มก่อนจะเอาเข้าปาก

 

2. มากิซูชิ

巻き寿司

ซูชิแบบห่อ หรือที่เรียกกันว่าข้าวห่อสาหร่าย อีกหนึ่งซูชิที่เห็นได้ทั่วไป มีแบ่งออกเป็นหลายชนิดดังนี้

 

2.1 จูมากิ

中巻き

มากิขนาดกลาง นิยมหั่นเป็นชิ้นพอดีคำ ทานง่าย เห็นได้ทั่วไป มีตั้งแต่ใส่ไส้ชนิดเดียวจำนวนเยอะๆ ไปจนถึงหลายชนิดอย่างละนิดอย่างละหน่อย

 

2.2 โฮโซะมากิ

細巻き

มากิแบบผอม ใส่ไส้แค่ชนิดเดียวเพราะไม่มีที่ให้ใส่แล้ว นิยมหั่นเป็นชิ้นไม่ใหญ่มาก ขนาดเล็กทานง่ายพอดีคำ เป็นที่นิยมทำให้หาทานง่าย

 

2.3 ฟุโตะมากิ

太巻き

มากิแบบอ้วน ใส่ไส้หลากหลายชนิดดูน่าทาน หั่นเป็นท่อนสั้นๆ บ้าง บางทีก็กินทั้งชิ้นยาวๆ เต็มปากเต็มคำ ได้รสชาติของวัตถุดิบหลากหลายชนิดพร้อมกัน

 

2.4 กุงคังมากิ

軍艦巻き

แปลตรงตัวว่ามากิเรือรบ ขนาดและรูปร่างใกล้เคียงกับนิงิริซูชิ เป็นข้าวปั้นห่อสาหร่ายและมีหน้าต่างๆ ที่ไม่สามารถวางไว้เฉยๆ ได้เช่นหน้าไข่กุ้ง ไข่ปลาแซลมอน ไข่หอยเม่น สาหร่ายญี่ปุ่น เป็นต้น บางคนก็จัดอันนี้เป็นนิกิริซูชิประเภทนึง แต่มันห่อๆ ให้มันเป็นมากิเถอะ

 

2.5 เทะมากิ

手巻き

ซูชิที่ใช้สาหร่ายห่อข้าวและไส้ต่างๆ เป็นรูปกรวย ขนาดใหญ่และมักมีหลากหลายไส้ในชิ้นเดียว สามารถใส่ไส้ชิ้นใหญ่ๆ แบบพวกเทมปุระหรือกุ้งทอดลงไปได้ด้วย จุดเด่นคือเดินถือกินได้ง่ายเหมือนเครป

 

2.6 คาซาริมากิ

飾り寿司

มากิที่ใช้ข้าวสีต่างๆ และไส้ด้านในตกแต่งออกมาให้เป็นรูปหรือลวดลายน่ารัก นำไปตกแต่งในข้าวกล่องเบ็นโตก็สวย ทำไว้ทานในโอกาสพิเศษก็แจ่ม แม้ว่าจริงๆ แล้วเป็นแค่จูมากิหรือฟุโตะมากิธรรมดาๆ แต่โฮโซะมากิไม่ไหวเพราะผอมเกินไป แต่งเป็นรูปไม่ได้ ถึงอย่างนั้นก็ยังเป็นที่ถูกใจของหลายคน เพราะนอกจากจะกินได้แล้วยังเป็นอาหารตาอีกด้วย

 

3. อินาริซูชิ

稲荷寿司

อินาริคือชื่อของศาลเจ้าแห่งหนึ่งในเกียวโต โดยผู้คนเชื่อกันว่าสุนัขจิ้งจอกเป็นผู้ส่งสารของศาลเจ้านี้ และยังเชื่ออีกว่าจิ้งจอกนั้นชอบเจ้าหู้ทอดเป็นที่สุด ชาวญี่ปุ่นจึงเรียกซูชิเต้าหู้ทอดห่อข้าวนี้ว่าอินาริซูชิ ความหวานของเต้าหู้ถั่วเหลืองจะซึมเข้าไปในข้าวทำให้ได้รสอร่อยเสลาทาน หนึ่งในเมนูโปรดของผม

 

4. เทมาริซูชิ

手まり寿司

ข้าวปั้นทรงกลมวางโปะด้วยปลาและหน้าต่างๆ ทำจากการกดข้าวและหน้าให้เป็นลูกบอล หรือบางทีก็วางหน้าทีหลังก็มีเช่นกัน ดูสวยงามเหมือนของตกแต่งมากกว่าของกิน แต่แน่นอนว่ารสชาติก็อร่อย บางคนก็จัดเป็นนิงิริซูชิประเภทหนึ่ง

 

5. โอะชิซูชิ

押し寿司

มีซูชิกลมแล้วก็ต้องมีซูชิสี่เหลี่ยม โอะชิซูชิแปลว่าซูชิกด เกิดจากการนำซูชิไปกดลงแม่พิมพ์ให้เป็นรูปสี่เหลี่ยมบล็อกสวยงามพอดิบพอดี นอกจากรสชาติอร่อยแล้วยังมีหน้าตาสวยงามเหมาะแก่การนำไปตกแต่งในโอกาสต่างๆ อีกด้วย

 

6. จิราชิซูชิ

ちらし寿司

แปลว่าซูชิกระจัดกระจาย บางที่ก็เรียกว่าบาระซูชิ หลายคนเห็นแล้วอาจจะเรียกว่าซูชิไม่ลง เพราะมันเหมือนกับข้าวหน้าปลาดิบมากกว่า ก็เล่นมาทั้งชามขนาดนั้น แต่จิราชิซูชิจัดเป็นซูชิประเภทหนึ่งจริงๆ รสชาติและกรรมวิธีการทำก็คล้ายกับซูชิชนิดอื่นๆ ต่างกันแค่ไม่ได้ทำออกมาเป็นคำๆ แต่ใส่มาทั้งชามเลย ถูกใจสายพุ้ยข้าวเป็นอย่างยิ่ง

 

ซูชิจัดว่าเป็นหนึ่งในอาหารญี่ปุ่นที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและเป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดี ซึ่งนอกจากที่ได้นำเสนอมาแล้ว ยังมีซูชิแบบอื่นๆ ที่ชาวต่างชาติได้ไอเดียจากซูชิญี่ปุ่นไปคิดเป็นสูตรของตัวเองกันอีกด้วย หากมีโอกาสคราวหน้าเราคงจะได้พูดถึงซูชิเหล่านี้กัน

ที่มา, ภาพ – Wikipedia (Sushi, 寿司), Flickr (Ishikawa Ken, Marshall Astor, Alpha, Wikimedia Israel, Vegan Feast Catering), Pixabay (RobertoSitzia, Einladung_zum_Essen), Photozou